Het slangenmysterie van de Noord-Veluwe
De Veluwe is een belangrijk gebied voor Nederlandse reptielen. Zes van de zeven soorten leven hier, waaronder drie slangensoorten. Hotspots van deze soorten zijn vooral te vinden op heideterreinen en rondom vennen. De meest verborgen levende van deze drie is de gladde slang. Rondom deze soort heerst een mysterie. Om dit op te lossen, zoeken we waarnemingen.
De gladde slang
Deze circa 65 cm grote, niet-agressieve en niet-giftige slang heeft een ruime verspreiding op de Veluwe. Hij leeft vooral op droge heideterreinen, maar ook hogere delen van hoogveengebieden en open bossen, kapvlaktes en zongelegen bermen van wegen en fietspaden vormen zijn leefgebied. Zo af en toe wordt hij zelfs in tuinen aangetroffen. Gladde slangen leven vooral van jonge nestmuizen en soms van hagedissen. Gedurende de winter (oktober-maart/april) houden ze een winterslaap. Rond augustus werpen de vrouwtjes hun jongen, meestal 6 tot 8 stuks.
Gladde slang, Richard Struijk
Verspreiding
Gladde slangen worden op vrijwel de hele Veluwe waargenomen, behalve in het noorden. Ogenschijnlijk lijkt de N795 (Eperweg/Soerelseweg) de noordgrens te vormen van de verspreiding van deze soort. Dit is opmerkelijk, omdat de heidevelden van de Noord- en Zuid-Veluwe tot begin 20e eeuw nog vrijwel aaneengesloten waren. Dat maakt de bereikbaarheid van de Noord-Veluwe voor de gladde slang eigenlijk vanzelfsprekend.
Ook alle andere Veluwse reptielensoorten – zandhagedis, levendbarende hagedis, hazelworm, adder en ringslang – komen allemaal ten noorden van de N795 voor. Het is er dus zeker geschikt genoeg voor reptielen. RAVON verwacht de gladde slang dan ook op de grote Doornspijkse Heide en Oldebroekse Heide, maar ook op minder grote terreinen zoals Renderklippen, Holleberg en Wezepsche Heide en op heidesnippers en brede heidebermen langs wegen en paden.
Geregistreerde waarnemingen uit deze terreinen ontbreken echter zogezegd volledig. De enige waarneming ten noorden van de N795 is die langs de N309 (Ekburgerweg) uit 2021. Bovendien is in 2019, slechts 650 meter ten zuiden van de Doornspijkse Heide op de Gortelseweg een gladde slang gevonden. Deze waarnemingen versterken het vermoeden van meer gladde slangen op de Noord-Veluwe.
Help mee het mysterie te ontrafelen!
In 2021 en 2022 heeft RAVON energie gestoken in het verzamelen van nieuwe verspreidingsgegevens van gladde slang (en adder) op de Veluwe. Ook bij deze acties zijn geen waarnemingen van de Noord-Veluwe aan het licht gekomen. Omdat het vermoeden zo sterk is dat de gladde slang ten noorden van de N795 voorkomt, zijn wij gebrand op het oplossen van dit slangenmysterie.
Heb je wel eens een gladde slang waargenomen op de Noord-Veluwe? Dan horen we dit graag!
We roepen iedereen op om slangenwaarnemingen (dood of levend) vanuit het verleden door te geven op slangengelderland@ravon.nl. Ook tientallen jaren oude waarnemingen zijn welkom! Wanneer foto’s voorhanden zijn dan ontvangen we die graag, ook als ze van zeer matige kwaliteit zijn! Zie ook op www.ravon.nl/zoekkaartslangen