Begin dit jaar trotseerden honderden vrijwilligers weer en wind om opnieuw langs de hele Nederlandse kustlijn intrekkende glasaaltjes te tellen – jonge palingen die vanaf zee onze wateren binnen willen zwemmen. Belangrijk werk, want deze data geven ons een goed beeld van hoe het gaat met de bedreigde paling. Ook voor komend seizoen zoeken we weer kruisnetvissers!

Belang glasaalmonitoring

Ieder voorjaar trekken jonge, doorzichtige glasalen vanaf zee onze binnenwateren in, meestal met een piek in april. Dit is het einde van een 6000 kilometer lange reis vanuit de Sargassozee naar de Nederlandse kust. Sinds het jaar 2000 schommelt de intrek in de Noordzeeregio rond de anderhalve procent ten opzichte van de jaren zestig en zeventig.

Vorige maand adviseerden Europese wetenschappers van ICES dat er meer aandacht moet zijn voor habitatherstel, het staken van alle activiteiten die sterfte veroorzaken en het stoppen van alle visserij, waaronder glasaalvisserij voor uitzet en aquacultuur. Ook heeft het IUCN de nieuwe lijst met bedreigde soorten uitgebracht. Hieruit blijkt dat 20 procent van de Nederlandse zoetwatervissen, waaronder de paling, met uitsterven bedreigd wordt. Om de soort te beschermen, is het belangrijk om knelpunten te onderzoeken. Daarbij is het monitoren van glasaal een belangrijke stap.

Kruisnetvissers (Bron: Arthur de Bruin)

Kruisnetten langs de hele kustlijn

Op tientallen locaties langs de Nederlandse kust worden, in verschillende samenwerkingsverbanden, glasalen geteld met behulp van kruisnetten. De monitoring wordt voor een groot deel uitgevoerd door vrijwilligers. Dit gebeurt bij obstakels op de migratieroute, zoals gemalen en sluizen. Hiermee worden de belangrijkste migratieknelpunten voor glasaal en andere soorten, zoals de driedoornige stekelbaars, in beeld gebracht. Zo kunnen waterbeheerders maatregelen nemen om de intrekmogelijkheden te verbeteren. Dankzij de verzamelde gegevens kunnen we ook trends volgen en zien of de soort zich herstelt of verder achteruitgaat.

Het TV programma Vroege Vogels op bezoek bij de glasaalmonitoring bij de Haringvlietdam (Bron: Vroege Vogels)

Doe mee!

• Wil je je graag inzetten voor het behoud van de paling? Dan ben je van harte welkom. Materiaal en instructies krijg je van ons. Ga voor meer informatie en om je aan te melden naar Ravon.nl/glasaal.

Groepsfoto afsluiting glasaalmonitoring seizoen 2019 (Bron: Mark Groen)

Glasaalwebinar: bundeling en analyse van data

Er is een belangrijke stap gemaakt met het bundelen van zo veel mogelijk Nederlandse en Belgische glasaaldata om een trendanalyse uit te voeren met een goede wetenschappelijke borging en context. Doel is om de robuustheid en transparantie van de kennis over glasaalintrek te vergroten, in beginsel gebaseerd op kruisnetdata. Hierdoor kunnen belanghebbenden zoals beleidsmakers, visserijsector, wetenschap en natuurorganisaties beter met elkaar in gesprek en doelgerichter samenwerken.

Tijdens het webinar van 14 september werd dieper ingegaan op welke data er in Nederland en België beschikbaar zijn en hoe deze data zijn gebruikt. Ook werden voor het eerst resultaten uit de analyses gedeeld en besproken. Je kunt het webinar hier terugkijken.

Projectpartners

Hoogheemraadschap van Rijnland, Sportvisserij MidWest Nederland, Sportvisserij Zuidwest Nederland, Rijkswaterstaat West-Nederland Noord, Provincie Noord-Holland, Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier, Waternet/Waterschap Amstel, Gooi en Vecht, Gemeente Amsterdam, Port of Amsterdam, Hoogheemraadschap van Delfland, Waterschap Hollandse Delta, Rijkswaterstaat West-Nederland Zuid, Provincie Zuid-Holland, Waterschap Scheldestromen, Rijkswaterstaat Zee en Delta, Provincie Zeeland, World Fish Migration Foundation, Wetterskip Fryslân, Waterschap Noorderzijlvest, Sportvisserij Fryslân, Sportvisserij Groningen Drenthe, Waterschap Brabantse Delta, Nationale Postcode Loterij, Waddenfonds, Hogeschool van Hall Larenstein.

Tekst: Sanne Ploegaert, Martijn Schiphouwer, Mick Vos, Maurice Kooiman, Inez van Erp en Jeroen van Riet, RAVON
Foto's: Arthur de Bruin; Mark Groen
Video: Vroege Vogels