Op 18 december 2023 verschijnt alweer de vierde uitgave van de RAVON-balans, het jaarlijkse overzicht van RAVON (Reptielen Amfibieën Vissen Onderzoek Nederland) over hoe het gaat met de reptielen, amfibieën en vissen van ons land. In deze uitgave onder andere een artikel over het belang van provincies voor amfibieën en reptielen.
Aantal soorten per provincie zegt niet alles
De soortendiversiteit aan herpetofauna verschilt sterk tussen provincies. Limburg spant de kroon met alle 23 Nederlandse soorten, waaronder vier soorten die enkel in deze provincie te vinden zijn. Drenthe en Gelderland (18), Overijssel (17) en Noord-Brabant (16) zijn ook soortenrijk. De minste soorten zijn aanwezig in Flevoland (7), Groningen (10), Zuid-Holland (10) en Zeeland (11), provincies die in het verleden voor een belangrijk deel onder invloed van de zee stonden en waar een aantal voor de herpetofauna belangrijke habitattypen schaars zijn of ontbreken. Sommige van deze wat soortenarmere provincies zijn voor bepaalde soorten echter van groot belang. Wil je weten welke? Lees verder in de RAVON-balans op pagina 18 (pdf: 9,3 MB).
Levendbarende hagedis: Noord-Brabant heeft de meeste kilometerhokken met levendbarende hagedis van alle provincies (Bron: Jelger Herder)
Kwabaal
Veel soorten hebben het onverminderd moeilijk. Van specialistische soorten, zoals de kwabaal, weten we dat ze ernstig onder druk staan en zonder herstelmaatregelen dreigen te verdwijnen uit Nederland. In deze balans besteden we aandacht aan het onderzoek naar grootschalig natuurherstel voor geschikte leefomstandigheden ten gunste van deze mysterieuze vis. Lees verder op pagina 12 (pdf: 9,3 MB).
Kwabaal (Bron: Jelger Herder)
Minimale kwaliteit natuur nodig tegen verdere achteruitgang
Zeer zorgelijk is dat we ook achteruitgang zien van algemene soorten zoals de gewone pad, bruine kikker en levendbarende hagedis. De kwaliteit van de leefomgeving is kennelijk niet meer toereikend om populaties van deze soorten in stand te houden. Om deze neerwaartse trend te stoppen en populaties te laten herstellen is een minimale basiskwaliteit van de natuur nodig. Lees verder op pagina 14 (pdf: 9,3 MB).
Verrassingen
Gelukkig kunnen we ook positieve verrassingen melden in deze RAVON-balans. In Noord-Brabant werden nieuwe vindplaatsen ontdekt van hazelworm, gladde slang en levendbarende hagedis. Gerichte inventarisaties en navraag bij omwonenden leverden veel nieuwe informatie op. Lees verder op pagina 14 en 16 (pdf: 9,3 MB).
Matty Meij en Annemarie van Diepenbeek controleren leefnetten op knoflookpadden in ‘t Hurkske (Bron: Peter Otte)
Belang van data verzameling door vrijwilligers
Bovenal laat deze balans weer zien hoe belangrijk en waardevol de vrijwillig verzamelde data is voor trends, verspreidingskaarten en verdere kennisontwikkeling over onze soorten. Kennis die onverminderd van belang blijft voor het verbeteren van natuurbeleid en -beheer, en belangrijke input levert voor natuurherstel. RAVON-vrijwilligers verzamelen jaarlijks een indrukwekkende hoeveelheid data, met veel passie en grote betrokkenheid. Lees de artikelen over Matty Meij en Viswerkgroep de Prik op pagina 6 en 24 (pdf: 9,3 MB).
Tekst: RAVON, redactie RAVON-balans
Foto's: Jelger Herder (leadfoto: poelkikker); RAVON; Peter Otte
Relevante links