Binnen het project ‘De Rijn Verbindt’ zijn Sportvisserij Nederland en RAVON nieuw onderzoek gestart naar beschadigde alen langs de oevers van de Waal en Rijn. Dit om goed in kaart te brengen in hoeverre deze vissen zijn geraakt door scheepsschroeven. Hierbij is de hulp van (bestaande) vrijwilligers hard nodig: wandelaars kunnen vanaf november meehelpen en de oevers van de Waal afspeuren naar ‘geknakte’ alen.

Om extra informatie te verzamelen gaat Sportvisserij Nederland 1.500 gemerkte alen loslaten. Deze schieralen worden vooraf voorzien van een zogenaamde VIE-tag (Visible Implant Elastomer): een kleurmerkje van een klein beetje fluorescerend gekleurd, vloeibaar rubber. De gemerkte alen worden tussen 30 oktober en 27 november elke maandag – in totaal dus vijf uitzetdagen – met 300 stuks per keer losgelaten in de Rijn bij Keulen (Duitsland). Er is voor deze periode gekozen, omdat de schieralen dan naar zee trekken – vooral bij hoge rivierwaterafvoer en in de zone waar ook de scheepvaart plaatsvindt (in en rond de vaargeul). Hoewel er sterke vermoedens bestaan dat scheepsschroeven de alen daarbij beschadigen, is dit nog niet eerder goed aangetoond.

Een van de vele tijdens het onderzoek gemaakte foto s van beschadigde vis. (Bron: Vrijwilligersteam RAVON)

Hulp van vrijwilligers: extra inzet gevraagd

Voor dit onderzoek is het belangrijk dat beschadigde alen (ongeacht of deze ook zijn gemerkt) die op de oevers van de Waal en Rijn ‘stranden’, worden teruggevonden en gemeld. Daarom is in november en december extra inzet nodig. Hiervoor vragen we onze bestaande vrijwilligers, maar ook de hulp van nieuwe vrijwilligers kunnen we heel goed gebruiken. Deze waarnemingen leveren namelijk belangrijke informatie op over de oorzaak van de schade en het percentage beschadigde alen.

Hoe werkt het?

Als vrijwilliger help je mee in de zoektocht naar dode of beschadigde alen langs de Waal en Rijn. Dit doe je door:

• in november en december (extra) oevertrajecten te bezoeken;
• de oevers daarbij af te speuren naar dode en beschadigde alen en andere vissen;
• deze vondsten via het online knakaal-portaal in te voeren (ook als je geen vissen vindt, is dit waardevolle informatie).
• mocht je een schieraal vinden, laat deze bij voorkeur niet liggen, maar neem hem mee in een zak. Meld vervolgens via het knakaal emailadres (knakaal@ravon.nl) dat je een beschadigde schieraal hebt gevonden en wij zorgen ervoor dat iemand deze zo snel mogelijk op komt halen. Heb je geen zakken meer? Laat het ons weten en wij sturen ze op;
• wij controleren de verzamelde schieralen vervolgens om vast te stellen of ze wel of geen VIE-tag hebben.

Ben je (nog) geen Gestrande Vis vrijwilliger maar kom je wel een beschadigde aal tegen? Dan ontvangen wij alsnog graag gegevens over de waarneming via het knakaal emailadres (knakaal@ravon.nl). Deze zijn namelijk ook van groot belang voor de analyses.

Door transecten te lopen over rivierstrandjes ga je op zoek naar knakalen (Bron: Niels Breve)

Je inzet wordt beloond!

Onder de deelnemende vrijwilligers geven wij 15 keer de ‘Atlas van de Nederlandse Zoetwatervissen’ weg, aan:

• de vrijwilliger die de éérste gemerkte aal vindt;
• de vrijwilliger die de meeste alen vindt;
• de vrijwilliger die de meeste trajecten bezoekt;
• overige actieve vrijwilligers middels een loting.

Tekst: Nymfe van Boekel, Martijn Schiphouwer / RAVON, Niels Brevé / Sportvisserij Nederland
Beeld: Jeroen Tummers (header), Vrijwilligersteam RAVON, Niels Brevé

Dit aalonderzoek maakt deel uit van ‘De Rijn Verbindt’ – een internationaal onderzoeksproject dat wordt gefinancierd door Interreg Deutschland-Nederland.