Baars is één van de meest voorkomende vissoorten van Nederland. Met zijn gestreepte lichaam en rode vinnen is deze soort erg gemakkelijk te herkennen.

Herkenning

Baars behoort tot de familie van de baarzen (Percidae). De soort heeft een vrij grote stompe kop en een hoge rug met twee gescheiden rugvinnen, waarvan de voorste harde stekels heeft en achterin een zwarte vlek. De kieuwdeksels lopen naar achteren over in een stekel. De flanken hebben vijf tot acht donkere verticale strepen. Baars kan tot 56 centimeter groot worden. De soort is te onderscheiden van de gelijkende pos en snoekbaars doordat bij pos de rugvinnen verbonden zijn en bij snoekbaars de zwarte vlek in de voorste rugvin ontbreekt. 

Ecologie

Voortplanting

De paaitijd van baars ligt tussen maart en juni. Het vrouwtje zet haar eieren af in een netvormig snoer op waterplanten, boomwortels, takken, stenen of andere aanwezige structuur.

Levenswijze

De baars is een generalist. De soort komt in zowel stilstaande als stromende wateren en ook in brakke wateren zoals estuaria voor. Het zijn dagactieve zichtjagers met een voorkeur voor heldere wateren. Jonge baarzen houden zich vooral op in de ondiepere waterlagen met voldoende schuilmogelijkheden en leven vaak in grote scholen. Oudere dieren hebben een voorkeur voor de diepere waterlagen en leven in kleinere scholen of solitair. Jonge baars eet eerst zoöplankton en schakelt hierna over op macrofauna. Vanaf een lengte van ongeveer 10 centimeter staan er ook vissen op het menu.

Verspreiding

Baars komt van nature in bijna heel Europa voor met uitzondering van Spanje en delen van Griekenland. In Nederland komt baars in vrijwel elk watertype voor en behoort hij tot de meest wijd verspreide vissoorten. Op de zeeuwse eilanden is de soort minder algemeen, waarschijnlijk is het zoutgehalte daar in veel wateren te hoog voor een succesvolle voortplanting.

Bedreiging en bescherming

De baars is één van de algemeenste vissoorten van Nederland. De soort is opgenomen in de Visserijwet en heeft een minimummaat van 22 centimeter en een gesloten tijd van 1 april tot en met 31 mei. In ons land zijn er geen grote bedreigingen voor baars. Bij vertroebeling van het water is de soort als zichtjager minder succesvol en blijft dan kleiner.

Monitoring en trends

Binnen het landelijk Verspreidingsonderzoek Zoetwatervissen, onderdeel van het Netwerk Ecologisch Monitoring (NEM), worden gegevens verzameld om te volgen hoe het gaat met de zoetwatervissen in Nederland. Voor een aantal soorten wordt gericht gezocht door vrijwilligers in door RAVON geselecteerde kilometerhokken. Daarnaast worden gegevens gebruikt die verzameld zijn middels andere monitoringsprogramma's (o.a. KaderRichtlijn Water), projecten en losse waarnemingen (Telmee.nl of Waarneming.nl). Op basis hiervan kunnen verspreidingstrends bepaald worden. Wil je hier zelf een bijdrage aan leveren, dan kun je voor meer informatie kijken op Verspreidingsonderzoek Zoetwatervissen.