Het bermpje is een kleine bodemvis met die voornamelijk in ondiep stromend water wordt aangetroffen.

Herkenning

Het bermpje (Barbatula barbatula) behoort tot de familie van de bermpjes (Nemacheilidae). De soort heeft een langgerekte lichaam met een enigzins afgeplatte kop en een naar beneden gerichte bek met zes bekdraden: vier op de bovenlip en twee in de mondhoeken. De huid is glad zonder zichtbare schubben met een donker- tot bruine kleur met onregelmatige donkere vlekken op de flanken. De soort kan een lengte van 18 centimeter bereiken maar blijft meestal kleiner. De grote en de kleine modderkruiper vertonen gelijkenis met het bermpje. Grote modderkruiper heeft tien bekdraden. Kleine modderkruiper heeft een stekel onder het oog en een regelmatig vlekkenpatroon. Jonge barbeel heeft 4 bekdraden. 

Ecologie

Voortplanting

Bermpjes planten zich voort in de periode april-juni waarbij vaak meerdere keren gepaaid wordt. Tijdens de paai drukt het mannetje zich tegen het vrouwtje waarbij de diren gezamelijk naar het oppervlak zwemmen. De eitjes worden vervolgens in de waterkolom verspreid en zich hechten aan aanwezig substraat zoals takken en planten. Na het uitkomen verschuilen de larven zich tussen bodemsubstraat. 

Levenswijze

Bermpje is een geheel stromingsminnende soort. Ze hebben een voorkeur voor ondiep stromend water met voldoende dekking in de vorm van stenen, takken of waterplanten. Beken vormen het belangrijkste leefgebied van het bermpje maar ook in vaarten en sloten waar sprake is van enige stroming wordt de soort aangetroffen. Het voedsel bestaat uit bodembewonende ongewervelden die met behulp van de bekdraden worden gevonden.

Verspreiding

Het bermpje komt voor in een groot deel van Europa met uitzondering van Noordelijk Scandinavië, Schotland, en het Mediterrane gebied. Het verspreidingsgebied strekt zich uit tot aan de Oeral. In Nederland komt de soort voornamelijk voor op de hogere zandgronden. In de Amsterdamse Waterleidingsduinen is het bermpje vermoedelijk begin 21e eeuw uitgezet.

Bedreiging en bescherming

Het bermpje komt in Nederland vrij algemeen voor  ten oosten van de lijn Bergen op Zoom-Groningen. De verslechtering van de waterkwaliteit en het normaliseren van beeksystemen zorgde in de tweede helft van de 20^e eeuw voor een afname. Door de verbeterde waterkwaliteit en beekherstelprojecten heeft de soort zich in veel beeksystemen hersteld. In de Grensmaas is het bermpje sterk afgenomen sinds 2015 wat vermoedlijk te wijten is aan concurentie- en/of predatiedruk van de zwartbekgrondel. Het bermpje is opgenomen in de Visserijwet zonder minimummaat en gesloten tijd.

Monitoring en trends

Binnen het landelijk Verspreidingsonderzoek Zoetwatervissen, onderdeel van het Netwerk Ecologisch Monitoring (NEM), worden gegevens verzameld om te volgen hoe het gaat met de zoetwatervissen in Nederland. Voor een aantal soorten wordt gericht gezocht door vrijwilligers in door RAVON geselecteerde kilometerhokken. Daarnaast worden gegevens gebruikt die verzameld zijn middels andere monitoringsprogramma's (o.a. KaderRichtlijn Water), projecten en losse waarnemingen (Telmee.nl of Waarneming.nl). Op basis hiervan kunnen verspreidingstrends bepaald worden. Wil je hier zelf een bijdrage aan leveren, dan kun je voor meer informatie kijken op Verspreidingsonderzoek Zoetwatervissen.