'De Weg van de Dodo' - laten we de paling uitsterven?

Podcast

Jennifer Pettersson en Janneke Sindram volgden RAVON-palingbeschermer Martijn Schiphouwer twee jaar lang voor de podcast ‘De Weg van de dodo’. Op 3 september jl. vertelde Martijn zijn verhaal tijdens de première in Artis. Vanaf 4 september is de indrukwekkende podcast over de ‘haast onmogelijke opdracht om de natuur van de mens te redden’ overal te beluisteren.

Paling mag niet uitsterven

‘De paling zijn we echt bijna kwijt. Het aantal palingen is in vijftig jaar met negentig procent afgenomen. Op de IUCN Rode Lijst staat het beest nu op de een-na-onderste-trede, die “ernstig bedreigd” heet. Daarna komen we bij “uitgestorven” aan. Het redden van een trekvis als de paling wordt snel ingewikkeld; het kan overal onderweg misgaan. Palingen worden weggevist, verhakseld in waterkrachtcentrales, stoten hun neus tegen stuwen en krijgen te maken met vervuiling en ziektes. Klimaatverandering zorgt ook voor problemen. Toch zien we een toekomst voor het dier. De paling is zo’n onderdeel van onze cultuur en ons ecosysteem, die mogen we gewoon niet uit laten sterven.’ aldus Schiphouwer. 
  
Foto: Martijn Schiphouwer van RAVON tijdens de première van de podcast in Artis op 3 september jl. (Bron: Tijl Akkermans)

Hindernissen op de route oplossen

Een belangrijk deel van de reis van de paling loopt door Nederland. Hier komen de 8cm lange glasaaltjes aan bij de Noordzeekust, om vervolgens de riviermondingen in te trekken en op te groeien. Als ze volwassen zijn, na 5 tot 25 jaar, trekken ze terug naar de Sargassozee om daar te paaien. Schiphouwer: ‘Laten we er in ieder geval voor zorgen dat we de hindernissen op de route in Nederland opruimen.’ 

‘Het beginvoor ons in de Noordzee. Met kruisnetten vangen we jonge glasaaltjes en vergroten onze kennis over de intrek van de vissen. Op punten waar ze vastlopen proberen we maatregelen te treffen, zoals bij gemaal Schoute. Een schokkende ontdekking was dat vispassages vaak niet erg effectief zijn en gemiddeld maar 25% van de glasaal doorlaten. Door goed te kijken naar het functioneren van vismigratievoorzieningen en het gedrag van de vis, kunnen we gericht blokkades aanpakken.’ 

Veilig opgroeien in ‘aalreservaten’

‘Een glasaal die erin slaagt de rivier ver genoeg op te trekken, gaat op zoek naar een opgroeigebied. Veel van die gebieden, zijn behoorlijk vervuild. Aal die daar opgroeit heeft minder kans om met succes voort te planten. Daarom zijn schone gebieden extra belangrijk voor aal. RAVON werkt aan gebieden die aan de eisen van de paling voldoen. We noemen die “aalreservaten”. Dat doen we samen met waterbeheerders. Alleen door goede samenwerking tussen onderzoekers, waterbeheerders, vissers en beleidsmakers maken we een serieuze kans de paling te redden.’’

De makers van de podcast, Janneke Sindram en Jennifer Pettersson (Bron: De Weg van de Dodo)

Klik hier voor het "Toekomst voor de paling'- plan van RAVON.

Beluisteren
'De weg van de dodo' is vanaf vandaag te beluisteren op de podcastplatforms .

Tekst: Maarten Bruns / RAVON
Foto's: De Weg van de Dodo podcast, Tijl Akkermans; Jelger Herder (paling, header)