De voortplanting van giebel is bijzonder. De giebelpopulatie in Nederland en West-Europa bestaat namelijk alleen uit vrouwelijke dieren die zich vermenigvuldigen door te paaien met andere karperachtigen.

Herkenning

Giebel (Carassius gibelio) is een hooggebouwde zijdelings afgeplatte karperachtige (Cyprinidae) met geelwitte tot bruingelige flanken. Giebels kunnen tot circa 45 centimeter lang worden. Karper en kroeskarper lijken op giebel. Het onderscheid met karper kan gemaakt worden doordat karper bekdraden heeft. Kroeskarper heeft een bolle rugvin en 33-36 schubben op de zijlijn, de giebel heeft er 27-32 en een holle rugvin. In tegenstelling tot jonge karpers en kroeskarpers hebben jonge giebels geen donkere vlek op de staartwortel.

Ecologie

Voortplanting

De voortplanting van giebel is bijzonder. De West-Europese populaties bestaan namelijk hoofdzakelijk uit vrouwtjes die zich ongeslachtelijk voortplanten door mee te paaien met andere karperachtigen. Het sperma van de andere karperachtigen zorgt ervoor dat de eitjes bevrucht worden, maar doordat er geen kernversmelting plaats vindt ontstaan er enkel vrouwelijke giebelnakomelingen. Hierdoor is één giebel al in staat een populatie te starten mits er andere karperachtigen in het water aanwezig zijn.

Levenswijze

De giebel heeft een voorkeur voor stilstaand tot langzaam stromend water met waterplanten. In Nederland wordt giebel vaak aangetroffen in vijvers, poelen en sloten In het Oosten van het verspreidingsgebied (Azië) planten giebels zich wel geslachtelijk voort en zijn er dus ook mannelijke giebels te vinden. Het voedsel bestaat uit waterdiertjes zoals zoöplankton, insectenlarven en kleine kreeftachtigen aangevuld met plantaardig voedsel zoals algen en waterplanten.

Verspreiding

Giebel komt oorspronkelijk uit centraal Europa en Siberië, ij de 17e eeuw is de soort waarschijnlijk bij vistransporten van karpers meegekomen naar West-Europa.

Bedreiging en bescherming

Monitoring en trends

Binnen het landelijk Verspreidingsonderzoek Zoetwatervissen, onderdeel van het Netwerk Ecologisch Monitoring (NEM), worden gegevens verzameld om te volgen hoe het gaat met de zoetwatervissen in Nederland. Voor een aantal soorten wordt gericht gezocht door vrijwilligers in door RAVON geselecteerde kilometerhokken. Daarnaast worden gegevens gebruikt die verzameld zijn middels andere monitoringsprogramma's (o.a. KaderRichtlijn Water), projecten en losse waarnemingen (Telmee.nl of Waarneming.nl). Op basis hiervan kunnen verspreidingstrends bepaald worden. Wil je hier zelf een bijdrage aan leveren, dan kun je voor meer informatie kijken op Verspreidingsonderzoek Zoetwatervissen.