De grootkopkarper is een exotische soort die incidenteel in Nederland wordt aangetroffen en zich niet kan voortplanten in ons land.

Herkenning

De grootkopkarper (Hypophthalmichthys nobilis) behoort tot de familie van de karpers (Cypriniformes).  De soort is te herkennen aan de stand van de de ogen welke lager staan dan de mondopening, bij andere in Nederland voorkomende karperachtigen, behalve de gelijkende zilverkarper, staan de ogen hoger op de kop. De kop bevat geen schubben en de flanken zijn zilvergrijs gevlekt. De soort kan een lengte van 146 centimeter bereiken en tot wel 40 kilo zwaar worden. Onderscheid met de gelijkende zilverkarper kan gemaakt worden door naar de kiel te kijken. Deze is bij de zilverkarper schubloos tussen de anaalvin en de kop terwijl deze bij de grootkopkarper slechts schubloos is tussen de anaalvin en de buikvinnen. 

Ecologie

Voortplanting

In het oorspronkelijke leefgebied trekt grootkopkarper in de paaitijd (april –juli) over grote afstanden stroomopwaarts in de rivieren om te paaien. Eieren worden afgezet in snelstromend water van minimaal 18 graden. De eitjes drijven met de stroming mee om na twee dagen uit te komen bij een watertemperatuur van 25 graden. Voortplanting in Nederland treedt niet op doordat de watertemperaturen in de stromende wateren hiervoor te laag zijn.

Levenswijze en habitat

Grootkopkarper leeft van nature in rivieren met grote peilfluctuaties, in de winter houden ze zich  in scholen op in de langzaamstromendere midden- en benedenlopen. Ze hebben een speciaal ontwikkelde kieuwzeef waarmee ze voornamelijk zoöplankton en in mindere mate fytoplankton uit het water filteren. Dit doen ze door met hun bek open te zwemmen. 

Verspreiding

Het oorspronkelijke verspreidingsgebied van grootkopkarper ligt in Oost-Azië. Wereldwijd wordt de vissoort veel gekweekt. In veel riviersystemen in Europa, en Amerika en Azië is de soort uitgezet. In 1983 is grootkopkarper voor het eerst waargenomen in Nederland, waarschijnlijk ontsnapt vanuit viskwekerijen bovenstrooms van Nederland. De soort wordt sindsdien zeer incidenteel waargenomen in de grote rivieren, het IJsselmeer, stadswateren en recreatieplassen.

Bedreiging en bescherming