De lederschildpad is het grootste reptiel, dat af en toe in Nederland wordt aangetroffen.

Herkenning

De naam lederschildpad is afkomstig van zijn rugschild dat, in tegenstelling tot de andere zeeschildpadsoorten, bestaat uit kleine botplaatjes die als een enorme puzzel het schild vormen, met daaroverheen een leerachtige dunne huid. Onder het rugschild, met zijn karakteristieke richels, is een hele dikke vetlaag aanwezig.

Kenmerken:

• Zeer groot, maximale schildlengte tot 2 meter.
• Kleur zwart.
• Schild bedekt met leerachtige huid, naar achteren toe in een punt uitlopend.
• Relatief flexibel schild met daaroverheen in de lengte grote richels.

Een volwassen lederschildpad kan meer dan 500 kilo wegen. Het is nog steeds niet geheel duidelijk na hoeveel jaar lederschildpadden geslachtsrijp zijn en hoe oud ze kunnen worden.

Ecologie

Voortplanting

Zeeschildpadden zijn dwaalgasten. Ze gebruiken geen Nederlandse stranden voor het afzetten van eieren. Af en toe spoelt er een, uit koers geraakt, dier aan.

De lederschildpad legt haar eieren op tropische stranden van de Atlantische Oceaan, zoals bij de Cariben en de kusten van Latijns-Amerika, Florida en Westelijk Centraal-Afrika. Vrouwtjes komen gemiddeld om de 2 à 3 jaar nestelen. Per legseizoen worden gemiddeld 7 nesten gemaakt met ongeveer 85 eieren per nest. De eieren zijn zo groot als een pingpongbal. Het gemiddelde uitkomstpercentage van lederschildpadeieren is laag.

Levenswijze

De lederschildpad foerageert voornamelijk in koude gebieden, tot in de Arctische zone. Grote concentraties foeragerende lederschildpadden zijn te vinden voor de Canadese kust, met name bij Nova Scotia. Maar ook de Arctische zone tussen Europa en Amerika is een belangrijk foerageergebied. De lederschildpad zoekt in deze gebieden de overgangen op van golfstromen, waar het koude water van de diepte naar boven wordt gestuwd. Op deze locaties kunnen veel prooidieren worden gevonden zoals kwallen. In de winter trekt deze soort terug naar warmere wateren.

Verspreiding

De lederschildpad is een zeeschildpad die in alle wereldzeeën thuis is en de soort is een frequente bezoeker van Noordwest-Europa. Een enkele keer wordt de soort in Nederlandse wateren waargenomen of spoelt de soort aan.

Het kaartje rechts toont alle (bij RAVON) bekende waarnemingen van deze soort in Nederland.

Bedreiging en bescherming

De lederschildpad staat niet op nationale Rode Lijst omdat de soort als dwaalgast wordt beschouwd. Wel valt hij onder de Flora- en faunawet (Bijlage 3 en 4). Internationaal staat hij bekend als "ernstig bedreigd" in de Rode Lijst van Bedreigde Soorten van IUCN. Op Europees niveau is de soort beschermd volgens de Habitatrichtlijn (Bijlage IV). Verder is de soort genoemd in conventies zoals de Bonn Conventie (Bijlage I en II), Bern Conventie (Bijlage II), CITES (Bijlage A) en OSPAR-Conventie (Bijlage 6).

Monitoring en trends

Vooralsnog is er geen trend bekend. Waarnemingen van zeeschildpadden in Nederland zijn zeer welkom en kunnen worden doorgegeven aan Edo Goverse (email).

Op de achterkant van de Herkenningskaart zeeschildpadden staat beschreven hoe te handelen bij de vondst van een aangespoelde (levende of dode) zeeschildpad.