In Nederland is sinds 1 januari 2024 de Omgevingswet van kracht. Deze wet beschermt o.a. flora en fauna-activiteiten hun leefgebied - in Nederland en moet voorkomen dat wij mensen dieren, planten en hun leefgebied verstoren of vernielen. Tijdens inventarisatie werkzaamheden als RAVON-waarnemer is het soms echter niet te voorkomen dat je de natuur verstoort. In zo’n geval heb je een toestemming nodig om dit wel te mogen doen. Dit kan je bij RAVON aanvragen via het formulier onderaan deze pagina.
Let op: deze ontheffing is géén toestemming voor het betreden van de natuur buiten de paden. Deze toestemming moet je bij de terreinbeheerder aanvragen.
Omgevingswet en Wet Natuurbescherming
Voor de Omgevingswet was er de Wet Natuurbescherming (Wnb). Deze was provinciaal geregeld. RAVON had dan ook bij de 12 provincies een ontheffing op deze wet aangevraagd.
Sinds 1 januari 2024 is er een nieuwe wet: de Omgevingswet. Gelukkig valt de ontheffing die we eerder kregen onder het overgangsrecht. Dat betekent dat we nog steeds deze ontheffing kunnen verlenen aan onze vrijwilligers die dat nodig hebben. Als onze provinciale ontheffingen van Wnb verlopen, zullen we een omgevingsvergunning moeten aanvragen voor onze activiteiten.
Overzicht van belangrijkste zaken
Aan de ontheffing (Wnb) zijn voorschriften verbonden die nageleefd moeten worden. Zo moet gewerkt worden volgens een veldwerk protocol om onnodige verstoring van dieren te voorkomen. Als je aanvraag voor de machtiging is goedgekeurd, krijg je een e-mail met de machtigingsbrief en de daarbij behorende ontheffingen. In de machtigingsbrief lees je alle regels en uitzonderingen. Het is belangrijk om te weten dat alleen de beschreven handelingen in de machtigingsbrief van toepassing zijn op jou als RAVON-waarnemer. Andere handelingen vermeld in de ontheffing zelf zijn niet van toepassing op RAVON-waarnemers.
Om het wat makkelijker te maken, sommen we hier de belangrijkste zaken op:
- Inventarisaties naar amfibieën, reptielen en vissen dienen zodanig uitgevoerd te worden dat deze zo min mogelijk schade aan de natuur veroorzaken. De methodes staan beschreven in de handleidingen van de Meetprogramma’s en het protocol van de ontheffing.
- Tijdens veldwerk dient het hygiëneprotocol gevolgd te worden om de verspreiding van ziektes en invasieve waterplanten te voorkomen
- Met deze machtiging mogen amfibieën, reptielen of vissen alleen gevangen worden. Het opzettelijk doden van dieren is niet toegestaan.
- Het vangen van adders is uitsluitend toegestaan door leden van de Werkgroep Adderonderzoek Nederland (WAN). Zij volgen daarbij het adderprotocol. Leden die nog weinig ervaring hebben opgedaan worden ingewerkt om zelfstandig aan de slag te kunnen.
- Het vangen van andere reptielsoorten (hagedissen, ringslang of gladde slang) wordt tot een minimum beperkt en is uitsluitend toegestaan voor onderwijs (bijv. tijdens excursie) of voor een onderzoeksproject van RAVON. Voor het NEM-meetnet reptielen worden geen reptielen gevangen.
- Gevangen dieren mogen kort bewaard blijven voor determinatie maar dienen daarna z.s.m. teruggezet te worden op de vangplek of op een plek in de directe omgeving die de soort op eigen kracht had kunnen bereiken.
- Toegestaan vangmiddel voor vrijwilligers: schepnet.
- Het inventariseren van amfibieën en vissen met het schepnet vindt alleen plaats bij een luchttemperatuur hoger dan 0° Celsius of een waterkolomtemperatuur lager dan 24° Celsius.
- Tijdens onderzoek met het schepnet dient minimaal 50 % van de geschikte voortplantingsplaatsen ongemoeid te blijven.
- Data verzameld met gebruik van deze ontheffing dient te worden ingevoerd op de daarvoor bestemde portalen, via telmee.nl of waarneming.nl. Deze waarnemingen worden jaarlijks gedeeld met de betreffende provincies.
- RAVON is bevoegd om haar geregistreerde vrijwilligers van een machtigingsbrief te voorzien. De ontheffing is louter bedoeld voor vrijwillige werkzaamheden, dus niet voor zakelijk gebruik.
Voor wie?
Elke RAVON-vrijwilliger die mogelijk een amfibie, vis of reptiel moet verstoren tijdens inventarisaties voor RAVON meetprogramma’s of projecten heeft een machtiging op de ontheffing nodig. We kunnen alleen ontheffingen verlenen aan vrijwilligers die in onze vrijwilligersadministratie zijn opgenomen.
Ben je docent of student en heb je een ontheffing nodig? Kijk dan bij het kopje uitzonderingen.
Hoe aan te vragen?
Via het formulier onderaan deze pagina kan je een machtiging op de nieuwe ontheffing aanvragen. Houd rekening met het volgende:
- De ontheffingen zijn persoonsgebonden dus hiervoor hebben we enkele persoonsgegevens van je nodig. Ben je actief in een werkgroep? Dan moeten alle werkgroepleden een ontheffing aanvragen. Vermeld in het opmerkingenveld bij welke werkgroep je actief bent.
Uitzondering: werkgroepen aangesloten bij Padden.nu krijgen één gezamenlijke ontheffing per werkgroep voor hun specifieke locatie. De coördinator van de werkgroep vraagt deze aan. Als de coördinator naast de activiteiten voor de padden.nu-werkgroep ook op persoonlijke titel actief is, raden we aan twee aparte ontheffingen aan te vragen: één voor de padden.nu-groep en één op persoonlijke titel.
- RAVON kan alleen machtigingen uitschrijven voor vrijwilligers die bij RAVON als vrijwilliger geregistreerd staan. Twijfel je hierover? Raadpleeg onze vrijwilligerscoördinator.
- De machtigingsbrieven voor de ontheffing worden digitaal verstuurd op woensdag in de even weken.
Uitzonderingen
- Ben je actief lid bij de WAN? Of doe je mee aan de kruisnetmonitoring van glasaal? Dan vink je in onderstaand formulier aan dat je tot deze uitzonderingsgroepen behoort. Alvorens hiervoor toestemming te geven, checken we of dit ook klopt met onze vrijwilligersadministratie.
- Doet u onderzoek met (amfibie)fuiken? Of hebt u een uitgebreidere machtigingsbrief nodig? Neem contact op met onze vrijwilligerscoördinator. Vermeld hierbij je ervaring en een contactpersoon binnen RAVON als referentie.
- Bent u actief tijdens de paddentrek met het overzetten van amfibieën? De ontheffing geldt alleen als uw paddenwerkgroep ook is aangesloten bij padden.nu.
Vragen?
Neem contact op met Kaat Willemse via k.willemse@ravon.nl.